چانکهای«یار مهربان» یادت بخیر: گزارشی دربارۀ وضعیت کتاب در ایران

سرانۀ مطالعه

عامترین تعریف از سرانۀ مطالعه، میانگین مدت زمان مطالعۀ یک تن در یک شبانه‌روز است. اما لزوماً همیشه این تعریف صادق نیست و می‌توان به جای مدت زمان، از تعداد کتابهای خوانده شده یا تعداد صفحات خوانده شده در طول روز نیز برای تعریف سرانۀ مطالعه بهره جست.

در ساده‌ترین حالت می‌توان میزان مطالعۀ تمام افراد یک جامعه را با هم جمع و بر تعداد افراد آن جامعه و تعداد روزهای در نظر گرفته شده تقسیم کرد. برای اندازه‌گیری، متوسط مطالعه در یک جامعه آماری را محاسبه کرده و به تمام جامعه تعمیم می‌دهند.

البته عوامل دیگری نیز همچون تیراژ کتابها بر اندازه‌گیری سرانۀ مطالعه اثر دارد. پایین بودن سرانۀ مطالعه بر تولیدات فرهنگی و نویسندگان نیز به صورت عرضه و تقاضا اثر می‌گذارد.

شمارگان

واژه‌ای است فارسی که در برابر واژۀ «تیراژ» استفاده می‌شود. این واژه جمع «شماره» است و مراد از آن تعداد نسخه‌هایی از یک مجله، کتاب، لوح فشرده(سی‌دی)، نوار کاست، روزنامه و یا فیلم است که در یکبار تکثیر و منتشر می‌شود.